Κι οι αναμνήσεις στεγνώνουν

                                    [La Jetée- Chris Marker]

 Κατά καιρούς επιστρέφω κι ανατρέχω αθέλητα στο εκτόπισμα των στοχαστικών ρήσεων του Chris Marker, κατατρεγμένη από τη χαοτική απροσδιοριστία των σκέψεων. Εντούτοις, ορισμένες περιστάσεις πιότερο από άλλες, καθιστούν ετούτο τον συνειρμό επακόλουθο προορισμό των έμπλεων στο τυχαίο λογισμών και σ' αυτές θαρρώ συγκαταλέγεται η επιστροφή στον τόπο των σπουδών, κατόπιν μάλιστα μιας απαράβλεπτης για μένα τριετούς απουσίας. Ο Βόλος αποτελεί το πρώτο μέρος παρατεταμένης διαμονής που στον ταχύ δρασκελισμό του χρόνου αποδείχθηκε επίπονα ακριβοθώρητο, μα και νοσταλγικά πολυμνημονευμένο. Στην ιδέα της επικείμενης άφιξής μου, με είχε καταλάβει μια παραλυτική αμηχανία που δεν έλεγε να υποχωρήσει όσο ταξίδευα,  μια αδημονία και μια κάποια διάχυτη περιέργεια αναφορικά κυρίως με την επερχόμενη τύχη του επαναπατρισμού των προσωπικών μου αναμνήσεων. Ανασύρω άκοπα σαν μια φυσική συνεπαγωγή τη φράση: "Τίποτε δε διακρίνει τις αναμνήσεις από τις καθημερινές στιγμές, μόνο αργότερα καθίστανται αξιομνημόνευτες από τις ουλές που αφήνουν." Πάμε να απαριθμήσουμε τις ουλές λοιπόν του καθημερινού κι αξιομνημόνευτου; Και τι γίνεται με το πένθος της συντριβής των αναμνήσεων, αυτών που ξεμένουν ασώματες εξαιτίας του μετασχηματισμού του χώρου που εξαρχής τις πυροδότησε;  

 Ποιο άλγος μας ταλανίζει διακαώς, αποδεσμευόμενοι έναν τόπο αγαπημένο και ποιο μας αδράχνει άρδην σαν τον ανταμώνουμε ξανά; Συλλογίζομαι πως αποχωρώντας από έναν τόπο που υποθάλπει την τέρψη απροσμέτρητων καθημερινών στιγμών, δεν μας ξεπροβοδίζει μονάχα το τριβέλισμα της σκέψης της αμφίβολης επαναφοράς τους στην υλική πραγματικότητα, όταν δηλαδή διερωτόμαστε "Αυτό θα το ξαναζήσω;", αλλά συνάμα το μέλλον του ξεριζωμού τους, σαν αποσχιστούν εκ των πάτριων εδαφών. To πρόβλημα ανακύπτει όταν οι στιγμές εκκολάπτονται σε μνήμες κι οι αναμνήσεις εν καιρώ καταλήξουν εκδιωγμένοι πρόσφυγες (αν και οι μνήμες μοιάζουν πάντοτε πρόσφυγες της χαμένης πατρίδας του  παρελθόντος σε ένα αφιλόξενο μεταβλητό παρόν). Όσο διαρκέσει αυτή η χαίνουσα απόσταση καλείσαι να φυτέψεις το ενδημικό φυτό της θύμησης στη στενόχωρη γλάστρα του μυαλού σου, ελπίζοντας πως η υπόσχεση της επιμελούς φροντίδας σου θα επαρκέσει μακροπρόθεσμα και για όσο χρειαστεί. Καθώς όμως επαναπροσεγγίζεις την επίμαχη τοποθεσία, διερωτάσαι αφενός αν συντήρησες τις μνήμες επαρκώς νωπές κι αφετέρου αν το αστικό υπόβαθρο παρέμεινε αρκούντως προσφιλές για να τις θηκαρώσει ξανά μες στον ιστό του. Βλέπεις, ο χώρος κι η μνήμη βαδίζουν αδελφωμένα μέσω των αισθήσεων κι ο χώρος είναι κι όρος απαράβατος, γιατί μια θύμηση δε δύναται να κατοικεί εσαεί αλώβητη στη σκέψη, δίχως να φθαρεί, δίχως μια μέρα να στεγνώσει. Κι εσύ φοβάσαι πως ό,τι ματαδείς θα δείχνει αλλούτερο και ξένο, διότι η πόλη όπως κι η φύση άλλωστε απεχθανόταν το κενό, πως ό,τι βίωσες θα ναι εφεξής μετέωρο στη σκέψη, χωρίς σώμα να ξαποσταίνει, παρά το δικό σου ήδη κεκτημένο, να κατοικεί στις ανεπούλωτες ουλές του 'απλώς θυμάμαι'. 

 Ρεμβάζοντας κάπως αφηρημένα, σε μια από εκείνες τις πολυπόθητες επισκέψεις στην παραλία του Βόλου, την αναποφάσιστη αμφιταλλάντευση της θάλασσας πάνω στον γιαλό, καθώς και τα υγρά σωριασμένα βότσαλα να λαμπυρίζουν εκκωφαντικά σαν συμπαράταξη επίγειων πρωινών αστέρων, αισθάνθηκα πως αντίκριζα στοιβαγμένες αναμνήσεις να εκπέμπουν εκτυφλωτικό φως με τη φρεσκάδα της υπενθύμισης. Οι αναμνήσεις προσομοιάζουν εκπληκτικά τα χαλίκια της ακρογιαλιάς: τόσο εντυπωσιακές και διαυγείς όποτε τις νοτίζεις ανελλιπώς με τη φρεσκάδα της επανάληψης, αποφεύγοντας να τις αποσπάσεις για πολύ απ' τον τόπο όπου ανήκουν και να τους αποστερήσεις αυτή την εκκρεμότητα ανάμεσα στο νερό και στον αέρα , αλλά και να τις καταχωνιάσεις άπληστα στις τσέπες σου ως το σπίτι. Διότι, αν τις αντικρίσεις μετέπειτα μαραίνονται , ξεραίνονται, θαμπώνουν και απομαγεύονται, γίνονται ακόμη πιο θαμπές από μια οποιαδήποτε πέτρα που ανέκαθεν ζούσε στο βουνό.     Μαραζώνουν συνεπώς αναπότρεπτα, εντούτοις μένουν εχέγγυα μιας αξιόλογης στιγμής, όπως το παραμορφωμένο δέρμα μιας παντοτινά ανεπούλωτης ουλής, που ουδέποτε θα μοιάσει με αυτό που αφαιρέθηκε, που θα ενυπάρχει ξένο στον αχανή χάρτη του δέρματος κρατώντας ζώσα μέσα μας την αφορμή της.